برداشت
موفق

برداشت سورگوم در مقایسه با کمباینی که برای برداشت دانه های کاه مجهز شده است به تجهیزات خاصی نیاز ندارد.

سورگوم دانه ای

در زمان رسیدن دانه ها، گیاه همچنان دارای برگ های سبز می باشد. در واقع، برای برداشت محصول نباید منتظرخشک شدن گیاه ماند.

به لحاظ فیزیولوژیکی، زمانی که میزان آب موجود در دانه به 53 درصد می رسد، سورگوم به مرحله ی بلوغ فیزیولوژیکی رسیده است. از لحظه ی رسیدن رطوبت دانه به 53 درصد، امکان برداشت محصول وجود دارد اما در حالت کلی و به دلیل اینکه دانه ی گیاه با سرعت خشک می شود، عملا برداشت محصول در محدوده ی میزان رطوبت 81 تا 53 درصدی اتفاق می افتد.

موارد مهم:

  • وقتی که میزان رطوبت گیاه به 53 درصد می رسد، خشک شدن ساقه های خوشه ها شروع شده و به حالت شل تری در می آیند (خوشه ها باز می شوند).
  • زمانی که میزان رطوبت گیاه به 81 تا 53 درصد رسید، امکان اینکه میزان آب دانه ها در اثر شرایط نامساعد جوی (باران، مه) دوباره افزایش یابد، وجود دارد.
  • در زمان رسیدن دانه ها، گیاه همچنان دارای برگ های سبز می باشد. در واقع، برای برداشت محصول نباید منتظرخشک شدن گیاه ماند. همراه با این موضوع، خشکسالی شدید در پاییز و یا سرمازدگی زودهنگام (افت شدید و ناگهانی دما) می تواند منجر به سریع تر خشک شدن گیاه شده و در مواردی اگر برداشت بلافاصله انجام نشود، می تواند سبب خوابیدگی (افتادن) گیاه شود.

توصیه:

  • اگر میزان رطوبت گیاه از 53 درصد کم تر باشد، می توانید از سپتامبر (اواسط شهریور) اقدام به برداشت محصول نمایید.
  • بعد از ماه سپتامبر، با انتظار به دست آوردن دانه های با رطوبت بسیار پایین، برداشت محصول را به تأخیر نیاندازید چراکه با بالا رفتن ریسک افزایش دوباره ی میزان رطوبت از یک سو، ممکن است از سوی دیگر کیفیت دانه ها بر اثر رطوبت شدید محیط (مه) افت کرده و خراب شوند.
  • از جمع آوری بیش از اندازه ی برگ و ساقه بپرهیزید (سرعت برداشت محصول را کم کرده و میزان رطوبت دانه ها را افزایش می دهد).
مرحله برداشت سورگوم برای استفاده مناسب حیوانات از جیره تعیین کننده است.

سورگوم علوفه ای

برداشت این محصول معمولا زمانی انجام می شود که اولین نشانه های خشک شدن در برگ های قسمت پایینی گیاه دیده شود.

هدف در برداشت مناسب سورگوم علوفه ای، برداشت علوفه ای تازه و با کیفیت، داشتن سیلوی علوفه ای که جاری نشود، انجام محافظت و نگهداری مناسب و در نهایت داشتن و جمع آوری علوفه ای است که برای قابلیت هضم حداکثری، حاوی 52 تا 53 درصد ماده ی خشک باشد. در حالت کلی، علوفه ی تازه ی سورگوم (سیلاژ) برای اینکه در زمان باز کردن سیلو ثبات خوبی داشته باشد، بایستی نه خیلی ریز و نه خیلی درشت خرد شده باشد.

مخصوص گونه های سورگوم دانه ای:

  • زمانی که دانه های وسط خوشه شیری و نرم شده باشند (در این مرحله، خوشه اغلب تغییر رنگ می دهد)، به این معناست که دانه حاوی 33 درصد ماده خشک می باشد که این وضعیت نشان دهنده ی این است که کل گیاه حاوی حدود 53 درصد ماده خشک است.
  • همزمان با اینکه دانه ها مرحله ی شیری و نرم بودن را سپری می کنند، در خصوص به وجود آمدن تخم گیاه بر روی خوشه ی سورگوم، بین
    خوشه های بالایی با خوشه های پایینی می توان تفاوت زیادی را مشاهده کرد. این دانه ها در حالیکه مورد علاقه ی دام های کوچک می باشند، خیلی زیاد مورد توجه دام های بزرگ قرار نمی گیرند. دانه هایی که درسته می مانند و خرد نمی شوند، در زمان نشخوار به سختی آسیاب شده و نهایتا در مدفوع حیوان نیز قابل مشاهده خواهد بود. قابلیت هضم دانه های درسته از آستانه ی مشخص میزان ماده خشک کم تر بوده و در کاهش قابلیت هضم کل علوفه (سیلاژ) تأثیرگذار است.
  • در صورتی که میزان ماده خشک سورگوم از 55 درصد بیشتر باشد، برای افزایش قابلیت هضم می توان علوفه ها را ریزتر خرد کرده و حتی از
    دستگاه دانه شکن یا آسیاب استفاده نمود.

مخصوص گونه ی بدون دانه (عقیم و یا گیاهان نر حساس از نظر فتوپریود گیاه)

  • در خصوص سورگوم بی دانه بهتر این است که زمان سیلو کردن علوفه (سیلاژ) با دقت مشخص شود.
  • وضعیت قسمت پایینی گیاه نشانه ی خوبی می تواند باشد: با اولین نشانه های خشک شدن اقدام به برداشت و سیلو کردن نمایید.
  • برای اطمینان از وجود میزان حداقل ماده خشک گیاه، ساقه را تا کرده و بشکنید: تا زمانیکه در صورت شکستن ساقه، شیره از آن جاری می شود، میزان ماده خشک گیاه هنوز به آستانه ی 52 درصدی نرسیده که به معنای جاری نشدن سیلو می باشد.

مخصوص گونه ای که دارای گل دهی از نوع حساس به فتوپریود (PPS) نمی باشد:

  • این گونه از سورگوم انباشت توده ی زیستی را به صورت دیررس ادامه می دهد.
  • در واقع برای برخوردار شدن از پتانسیل های این نوع تولید دیررس، توصیه می شود تا زمانی که شرایط آب و هوایی برای رشد گیاه مناسب باشد محصول را برداشت نکنید (تا وقتی که برگ های پایینی گیاه خشک شود).